Zasiłki dla samotnej mamy

Jeśli samotnie wychowujesz dziecko, nie możesz lekceważyć spraw materialnych. Sprawdź, czy przysługują ci jakieś świadczenia pieniężne.

Na początku mamy dla ciebie zimny prysznic - tylko z tytułu samotnego macierzyństwa nie przysługują żadne specjalne zasiłki ani świadczenia. Kryterium otrzymania pomocy finansowej ze strony państwa jest wysokość dochodu, a więc na taką pomoc może liczyć tylko samotna mama, która ma niskie dochody (wyjątkiem jest tzw. becikowe).

Zasiłki dla samotnej mamy: po pierwsze - alimenty

W pierwszym rzędzie obowiązek zapewnienia dziecku utrzymania spoczywa na rodzicach. W sytuacji, gdy samotna mama ma bardzo mało środków utrzymania (lub nie ma ich wcale), trzeba wykorzystać każdą możliwość ich zdobycia, nie można więc rezygnować z ubiegania sie o alimenty od ojca dziecka. Po pierwsze dlatego, że one się dziecku należą i są potrzebne, ale i dlatego, że tylko wtedy można się ubiegać o świadczenia rodzinne.
Ustawa mówi, że zasiłek rodzinny (i dodatki do niego) nie przysługuje, jeśli osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostały zasądzone alimenty na rzecz dziecka od drugiego z rodziców (z wyjątkami, kiedy np. ojciec nie żyje lub jest nieznany). Nie występując o alimenty, matka zmniejsza więc swoje szanse na otrzymanie pomocy.

Pozew o alimenty, a wcześniej o ustalenie ojcostwa (gdy ojciec dziecka nie chce go uznać) składa się do Sądu Rodzinnego i Nieletnich właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka lub ojca dziecka. Trzeba do niego dołączyć odpis aktu urodzenia dziecka, wnioski dowodowe (dane świadków, dokumenty). O alimenty na dziecko występuje się dopiero po jego urodzeniu, ale jeszcze w ciąży można złożyć w sądzie prośbę o zabezpieczenie od ojca dziecka środków na rzecz wydatków związanych z ciążą. Sąd wyda taką decyzję, gdy dowody uprawdopodobnią domniemane ojcostwo. Ojciec dziecka jest bowiem zobowiązany do ponoszenia wydatków związanych z ciążą, porodem i trzymiesięcznym utrzymaniem matki po porodzie. Warto więc zbierać dowody poniesionych wydatków - imienne rachunki lub faktury na ubrania, leki, płatne badania, szkołę rodzenia, wyprawkę dla dziecka itp.

Zasiłki dla samotnej mamy: dokąd po pomoc?

Zanim sąd rozpatrzy sprawę o alimenty, już można zgłosić się do swojego urzędu miasta (gminy) lub ośrodka pomocy społecznej. W tych dwóch miejscach otrzymasz informacje, na jaką pomoc możesz liczyć, co w tym celu należy zrobić, jakie dokumenty dołączyć, i tam również tę pomoc otrzymasz.
Zasiłki rodzinne wypłacają urzędy miasta (gminy), a pomoc z tytułu tzw. zasiłków okresowych i celowych leży w gestii ośrodków pomocy społecznej (MOPS). Więcej informacji znajdziesz w swoim urzędzie gminy, miasta lub dzielnicy, w ośrodku pomocy społecznej, na stronie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (www.mps.gov.pl) a także na stronie www.pomocspoleczna.ngo.pl.

Zasiłki dla samotnej mamy: na co możesz liczyć?

• Becikowe - jednorazowa zapomoga w wysokości 1000 zł, przysługuje na każde żywo urodzone dziecko, o ile dochód w rodzinie na osobę nie przekracza 1922 zł netto. Aby ją otrzymać, trzeba w urzędzie gminy złożyć wniosek (w ciągu 12 miesięcy od narodzin dziecka) oraz wiele dokumentów: dokument tożsamości, kopię aktu urodzenia dziecka (oryginały do wglądu), zaświadczenie od lekarza o opiece medycznej w ciąży i zaświadczenie o dochodach z urzędu skarbowego.
• Rodzina 500+ - świadczenie w wysokości 500 zł miesięcznie na każde drugie i następne dziecko (bez względu na dochód); rodziny o niskich dochodach dostaną 500 zł także na pierwsze dziecko, pod warunkiem że dochód na osobę nie przekracza 800 zł netto miesięcznie.
• Zasiłek rodzinny - comiesięczne świadczenie przysługujące wtedy, gdy dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 674 zł netto (w przypadku dziecka niepełnosprawnego - 764 zł). Zasiłek rodzinny wynosi obecnie: 89 zł na dziecko w wieku do 5 lat, 118 zł na dziecko w wieku 6-18 lat, 129 zł na dziecko w wieku 19-23 lata.
  Przyznawany jest na okres zasiłkowy (rok).
  Osoby uprawnione do zasiłku rodzinnego (o dochodzie poniżej 674 zł na osobę) mogą otrzymać też nastepujące dodatki do niego:
  
  • tzw. drugie becikowe - jednorazowa zapomoga w wysokości 1000 zł z tytułu urodzenia dziecka
  • dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka - przysługuje matce (lub ojcu) dziecka, jeśli nie zostały zasądzone alimenty na rzecz dziecka, ponieważ drugi z rodziców nie żyje lub ojciec dziecka jest nieznany albo powództwo o ustalenie alimentów od drugiego z rodziców zostało oddalone; dodatek wypłacany jest co miesiąc w wysokości 185 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 370 zł na wszystkie dzieci
  • dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej w kwocie 80 zł miesięcznie na trzecie i każde kolejne dziecko w rodzinie
  • dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego - jednorazowy dodatek w wysokości 100 zł na dziecko (także w "zerówce"); wniosek o wypłatę dodatku składa się w ciągu 4 miesięcy od rozpoczęcia roku szkolnego.

Wymienione świadczenia rodzinne wypłacają urzędy - wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Oprócz tego osoby o niskich dochodach i trudnej sytuacji życiowej mogą wystapić o zasiłek z pomocy społecznej. MOPS może przyznać tzw. zasiłek okresowy lub celowy - na pokrycie całości lub części kosztów leków i leczenia, remontu mieszkania, opału, zakupu odzieży, żywności, niezbędnych przedmiotów użytku domowego itp. Z MOPS można też otrzymać dopłate do czynszu, na przejazdy komunikacją czy inny cel. Wysokość zasiłku zależy od sytuacji wnioskującego oraz możliwości finansowych MOPS-u (jedne mają więcej pieniędzy do wydania, a inne mniej). Każda sprawa rozpatrywana jest indywidualnie.

Zasiłki dla samotnej mamy: dodatek mieszkaniowy

Jest to dopłata do kosztów utrzymania mieszkania wypłacana przez gminę. Dodatek przyznaje wójt, burmistrz lub prezydent miasta na okres 6 miesięcy, a można o niego wystapić jeśli średni miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego (w ciągu 3 miesięcy przed datą złożenia wniosku) nie przekroczy ustalonych w ustawie progów. W gospodarstwie wieloosobowym (także dwuosobowym) dochód nie może przekraczać 125 proc. najniższej emerytury na osobę (obecnie 1103,20 zł brutto). Oprócz tego trzeba spełnić jeszcze dwa warunki - mieć tytuł prawny do lokalu (czyli być członkiem spółdzielni mieszkaniowej, który ma lokatorskie lub własnościowe prawo do lokalu, właścicielem mieszkania lub jego najemcą) i nie przekraczać tzw. normatywu, czyli limitu powierzchni mieszkania w stosunku do zajmujących go osób, np. gdy w lokalu mieszkają 2 osoby - nie może ono mieć więcej niż 40 m², dla 3 osób to 45 m², a dla 4 osób - 55 m².
Wniosek o dodatek składa się w urzędzie gminy. Trzeba do niego dołączyć aneks o składnikach czynszu za ostatni miesiąc (ze spółdzielni czy wspólnoty mieszkaniowej) i zaświadczenia o dochodach brutto z ostatnich trzech miesięcy, jakie otrzymują dorośli członkowie rodziny zamieszkującej lokal.

autor: Agnieszka Roszkowska źródło: miesięcznik "M jak mama" Aktualizacja: 2016-09-09 Publikacja: 2009-04-24